Idea formy Ekspedycyjnego Festiwalu powstała w 2009 roku na bazie doświadczeń jakie grupa STRUPEK zdobyła w akcjach typu "Poligon" czy microart 1:10.
Koncepcja opiera się na idei "elastycznego" kuratorstwa. Kurator działa w terenie z przygotowaną przez siebie koncepcją, czyli wyrusza w ekspedycję mającą na celu eksplorowanie środowisk do jakich docierać mają wystawy.
Pierwszą odsłoną projektu był Hejnał Expedition Art Festival Mińsk 2009. Twórca idei Mateusz Okoński wraz z Martą Salą udali się do Mińska na Białorusi z przygotowaną wcześniej prezentacją.
Organizacja Hejnał Expedition Art Festival Mińsk 2009 w terenie zajęła 5 dni, w tym 2 dni przygotowania i 3 dni prezentacji. Był to zbiór videoartu, obiektów (które można było wykorzystać w performansie oraz w street arcie), microartu (prac zminiaturyzowanych w skali 1:10). Powstały w ten sposób pakiet spełniał podstawową wartość jaką jest łatwość transportu - wszystko mieściło się w podręcznym bagażu.
Novum kuratorskie polega na tym, że kurator pracuje w terenie wnikając i animując lokalną społeczność poznając w ten sposób odbiorców, twórców i warunki w jakich sztuka funkcjonuje na danym terenie.
Brak skrępowania miejscem, czasem, oraz finansami dają poczucie bliskości sztuki i odbiorcy, który bezpośrednio zaangażowany jest w pomoc przy organizacji. Tworzy to fundamenty pod zacieśnianie więzi i najważniejszy w tej sytuacji dialog sztuki współczesnej z nieoswojonym odbiorcą.
Festiwale Ekspedycyjne nie bazują na galeriach, opierają się na przestrzeni publicznej miasta (bądź wsi), lokalach prywatnych (typu kawiarnie, mieszkania, pracownie, pomieszczenia biurowe, fabryki, pustostany etc) a przede wszystkim na dobrej woli społeczności danego miejsca.
Zasady Festiwali Ekspedycyjnych:
1. Przygotowanie koncepcji kuratorskiej wystawy
- możliwość prezentacji videoartu (projektor)
- możliwość prezentacji street artu (kurator może zaprosić lokalnych artystów do wykonania ustalonych przedsięwzięć, które współtworzą koncepcję)
- możliwość prezentacji performancu i happeningu (w tej sytuacji kurator uzgadnia z artystą scenariusz działania i zdobywa pozwolenie na wykonanie z jego upoważnieniem danej akcji)
- możliwość prezentacji malarstwa, rzeźby, fotografii, grafiki, instalacji itd. (dzięki zasadzie microart 1:10 nie ma ograniczeń w tej kwestii)
2. Przetransportowanie ekspozycji
3. Praca w terenie
- zwrócenie się do lokalnej galerii zajmującej się sztuką współczesną w celu nawiązania pierwszych kontaktów (bądź środowisk kulturotwórczych danego terenu)
a. zawiadamianie przez internet o przedsięwzięciu lokalną publiczność
b. zapoznanie się z kuratorami w celu eksploracji środowiska
- poznanie sąsiadów, właścicieli okolicznych sklepów, artystów, lokali
- wydrukowanie i opracowanie broszur informujących o wydarzeniu wraz z tłumaczeniem.
5. Odsłony i wernisaże (kurator sam elastycznie dzieli festiwal na dnie, tygodnie w zależności od warunków).
- kurator na każdym wernisażu inicjuje dyskusje po prezentacji dzieła bądź wystawy.
Ważnym elementem przy budowaniu koncepcji kuratorskiej jest przygotowanie merytoryczne, sondowanie terenu opierając się na danych dostępnych w mediach, środkach przekazu.
Kurator może wycofać się z prezentacji niektórych dzieł po konfrontacji z zastaną sytuacją, jeśli uzna, że dane dzieło nie przystaje do realiów - ważna jest umiejętność weryfikacji pierwotnego konceptu.
Festiwale są pełnowymiarową prezentacją zaangażowaną społecznie podkreślając moc sprawczą sztuki współczesnej - uniwersalnego języka człowieczeństwa.
Mateusz Okoński i Marta Sala
EXPEDITION ART FESTIVAL AMAZONAS 2009 ECUADOR
Hejnał Expedition Art Festival Mińsk 2009
